Eidetisch geheugen

Gisteren hadden we een bijeenkomst van Magic Care onder leiding van een Cliniclown die ons een simpele oefening gaf: Bekijk een ruimte, stap naar buiten. Er wordt iets gewisseld. Kom terug en zoek de verschillen.

Ik was de eerste vrijwilliger en toen duidelijk was wat ik moest doen, werd er al snel gespeculeerd dat ik hiervoor mijn journey van 52 plaatsen wel zou kunnen gebruiken.
Ik keek door de kamer, maar de hoeveelheid informatie was gigantisch. Er zouden 3 voorwerpen worden gewisseld, maar welke?
Ik besloot gewoon maar goed rond te kijken en dingen te tellen en te benoemen. Acht lampen, twee zuilen met balonnen, een rode sporttas op de grond etc. Niet omdat ik dacht, dat ze lampen van het plafond zouden halen, maar gewoon om patronen te zien en straks wellicht te herkennen.

Toen het de tijd was om alles op te noemen, zag ik een verschil, maar kon het niet thuisbrengen. Nu waren twee personen van plek gewisseld. Wel op de plek waar ik een verschil vermoedde, maar ik kon er de vinger niet op leggen. Ook was er een stapel kleren verschenen, dat klopte, maar dat was geen onderdeel van het spel. De andere twee verschillen had ik niet gezien en weet ik nu nog steeds niet meer. (Kariem, een van de goochelaars van Magic Care had ook nog zijn strikje afgedaan, maar dat hoorde er niet bij)

Enigszins nederig ging ik terug naar mijn plaats en vertelde mezelf, dat het ook wel erg veel was om te onthouden.

We deden het nog een keer, nu was Kariem vrijwilliger. Tot mijn stomme verbazing, had hij alle veranderingen in de zaal. Een wist hij niet zeker: hij zag een verschil, maar kon niet duiden wat het was, net als ik had met de gewisselde personen.
Later complimenteerde ik Kariem met zijn prestatie en hij zei, dat hij 'gewoon' een fotografisch geheugen had.

Een echt fotografisch geheugen of een eidetisch geheugen bestaat niet, en een bijna fotografisch geheugen is uiterst zeldzaam. De term wordt nogal vaak gebruikt voor mensen met gewoon een 'goed' geheugen. Ook wordt het vaak overdrachtelijk bedoeld. Als ik kaarten onthoud, zeggen mensen dat ik wel een fotografisch geheugen moet hebben. Ik gebruik wel beelden bij het onthouden, maar ik maak geen foto van de kaarten in mijn hoofd.
Bij jonge kinderen zien we wel soms de mogelijkheid een plaatje in extreem detail te beschrijven, maarna het 6e jaar vervaagt dit talent.
Bij schaak- en dam grootmeesters wordt de eigenschap wel aangewezen, zeker als ze 30 partijen blind spelen, maar toch gaat het dan niet om een 'foto' van het bord, maar een complexe organisatie van simpele informatie. Een schaakgrootmeester zou bijvoorbeeld niet de houtnerven op het bord kunnen natekenen, of zeggen of er een stukje van een schaakstuk af is. Juist niet. Zouden ze dat ook allemaal moeten onthouden, dan is het onmogelijk.

Voor volwassenen is het dus een kwestie van goed schiften van informatie. Vandaar, dat als ik let op 'dingen' ik niet weet of er personen zijn gewisseld. Maar Kariem kon het wel.
Toen we aan de praat raakten, leek het er inderdaad op, dat hij iets had, dat een vrijwel eidetisch geheugen was. Ik werd enthousiast, want dat is echt behoorlijk zeldzaam. Kariem zei dat hij nooit kaarten zou kunnen onthouden, omdat die teveel op elkaar leken.

Er zijn testen met zowel betekenisloze (willekeurige stippelpatronen) en betekenisvolle informatie.
De betekenisloze wordt gezien als een betrouwbaarder test voor een eidetisch geheugen, omdat er weinig mogelijkheden zijn tot associatie (en bij een betrouwbare test zelfs weinig mogelijkheden tot coderen en mnemonics) Er zijn nog nooit mensen volledig geslaagd voor zo'n test, met 1 uitzondering, waarbij de geteste persoon en degene die de test afnam later getrouwd zijn. De waarde van die test wordt daarom in twijfel getrokken.
Wel kun je kijken in hoeverre je een fotografisch geheugen hebt.

Ik zal na het nieuwe jaar een aantal 'zuivere' eidetisch geheugen-tests maken en hier publiceren. Omdat de tests die ik online vond of heel slecht zijn, of niet meer werken.
Ik ben heel benieuwd hoe het dan gaat, als ik Kariem test (en mezelf trouwens ook!)
De test zal aan een aantal dingen moeten voldoen:
-Testen op abstracte informatie (Bijvoorbeeld de stippen-test)
-Testen op betekenisvolle informatie
-Testen met opdracht vooraf (Dus bijvoorbeeld: welke stip(pen) is/zijn weg)
-Testen met opdracht achteraf (Dus bijvoorbeeld: welke kleur had de stip die weg is)
-Testen voor stilstaand en bewegend beeld.
-Testen met optische illusies (als het daadwerkelijk gaat om een 'foto' dan zou de optische illusie moeten blijven bestaan.)
-Ook zal er, indachtig dat we hier met goochelaars te maken hebben een fraude-controle moeten plaatsvinden om enige waarde te hebben.

Voor mij als spel-maker een interessante uitdaging op een gebied dat me ook nog eens interesseert.