vrijdag 17 januari 2014

Geheugen en fysieke conditie en stress

Er bestaat een verband tussen concentratie en fysieke conditie en er is een verband tussen concentratie en geheugen.
Ik vraag me af of er ook een direct verband is tussen puur de lichamelijke gesteldheid en geheugen.
Slaapgebrek is slecht voor het geheugen, dat is ook bekend, maar ik heb het nu over subtielere dingen.

Mijn hele familie is ziek (griep/verkouden) nu en ik ben het (nog) niet. Ik merk wel 'rare' dingetjes. Mijn oog deed deze week zeer, ik heb vaker een verstopte neus, af en toe hoofdpijn, soms erg moe.
Ik vermoed dat ik het begin van een griepje heb, of misschien is dit alles.
Maar goed, ik voel me niet echt lekker.

Een fantastische gelegenheid om eens een proefneming te doen met de speedcards. Gek genoeg leverde dat de snelste tijd en beste score in weken op.
Mocht ik nu echt griep krijgen, neem ik me voor om de oefening nog een keer te doen.

Het kan ook aan overcompensatie liggen, want omdat ik me niet lekker voelde, had ik iets te bewijzen en dan zet ik mijn beste beentje voor. Vaker heb ik de ervaring gehad, dat druk helpt mij concentreren en presteren.

Zo heb ik ooit meegedaan aan de TV-show Boggle en deed het in de televisie-studio oneindig veel beter dan thuis op de bank. De meeste mensen melden dat andersom.
Maar het beste voorbeeld komt uit mijn schooltijd.

Ik was ziek geweest en had een inhaalrepetitie Aardrijkskunde na schooltijd. Ik heb hier gewoon voor geleerd, de dag tevoren. Maar toen ben ik het volledig vergeten. Ik fietste aan het eind van de dag gewoon naar huis. Na 15 minuten fietsen kwam ik erachter, dat ik nog 'iets' had. Direct daarna dat dat 'iets' een repetitie was!. Ik fietste supersnel terug naar school. Hijgend kwam ik bij het aardrijkskunde lokaal.

De leraar gaf aan, dat ik nog twintig minuten had, ipv de gebruikelijke vijftig en dat het hem verstandiger leek om het op een ander moment te proberen. Ik had niet voor niks geleerd, zei ik trots en nam het blaadje en ging zitten. Toen ik de vragen zag kreeg schrok ik. Ik had het verkeerde hoofdstuk geleerd!
Nu ik zo zeker van mijn zaak was geweest tegenover de aardrijkskundeleraar kon ik natuurlijk niet meer met goed fatsoen terugkrabbelen. Dat was mijn eer te na, dus deed ik iets wat ik alleen maar onverstandig kon noemen. Ik besloot door te zetten.

Ik heb de repetitie gemaakt onder maximaal ongunstige omstandigheden, maar had uiteindelijk nog vijf minuten over. En ik had niet zomaar wat ingevuld, maar ik had me dingen herinnerd die gezegd waren in de les.
Uiteindelijk had ik een 7. Gezien de omstandigheden een erg goed cijfer en zeker niet mijn laagste voor aardrijkskunde.

Kortom: extreme druk zorgt voor extreme prestaties.

zondag 5 januari 2014

Black-out verschijnsel

Voor de eerste keer tijdens mijn training met speedcards overkwam mij het black-out verschijnsel. Iets waarvan je weet, dat je het weet, maar dat je met de beste wil van de wereld niet kan reproduceren.
Iedere scholier kent dit verschijnsel, hoewel het ook vaak gebruikt wordt als smoesje voor niet studeren.

In dit geval ging het om mijn cijfer naar letters naar personen methode.
Ik kwam bij 43 = DC = ????
Wat ik ook probeerde, ik wist niet meer hoe het verder moest. DC gaf mij een associatie met DC-Comics (van Batman enz) en ik heb superhelden in mijn systeem, maar ik wist dat DC iets anders moest wezen. Maar iedere keer als ik het probeerde terug te halen, kreeg ik deze foute associatie.
Anders dan in wikipedia staat: http://nl.wikipedia.org/wiki/Black-out_(geheugen) ging het hier om overdracht van het langetermijn naar het korte termijn geheugen en niet andersom.
Ik was tijdelijk iets vergeten. Er was geen alcohol in het spel, dus wellicht de onregelmatigheid van slaap rondom oud en nieuw. Het maakt niet uit.

Wat te doen in een geval van black-out?
1. Don't panick.. Stress verslechterd het geheugen. Bekijk het als een verschijnsel, dat je nu ook eens meemaakt en bestudeer het kalm.
2. Probeer een aantal malen rustig het feit terug te halen. Dit doe je voorzichtig door bijvoorbeeld aanliggende feiten aan te halen. Ik heb ooit op school een blackout gehad, ik wist iets van geschiedenis niet meer, maar nog wel waar het stond op de bladzijde. In het huidige geval kon ik makkelijk DD (Donald Duck), en DB, (Dolf Brouwers) terughalen.
Weet je alle feiten in de buurt wel, maar het feit zelf niet en lukt het meermaals niet terwijl je toch echt rustig bent, dan heb je een black-out.
Vaak is er een nieuwe associatie ontstaan, die in de weg zit van de oudere (of belangrijkere). Hij is vaak (tijdelijk) interessanter of logischer dan het feit dat je zoekt. Stel vast of dit zo is en zo ja, welke associatie dit is.
3. Los de situatie tijdelijk op. In dit geval ging ik dan maar met de DC-associatie mee een zette Batman neer op de plek. Batman zit niet in mijn 0-99 systeem, maar ja, je moet wat.
Toen ik op school zat heb ik ooit opgeschreven waar informatie zich op de bladspiegel bevond. Ik wilde bewijzen, dat ik het wel geleerd had, maar 'gewoon' een black-out had. De leerkracht heeft het fout gerekend, daar kon ik natuurlijk niks tegenin brengen.
4. Maak een brug (of "bewuste confabulatie").

Die laatste moet ik even uitleggen, maar zoals bij een echt blackout, zodra ik klaar was met mijn oefening, dacht ik: "Hoe kan dat nou?" en direct erachteraan: "David Copperfield, duh!"
Dat is mijn DC. Zodra de noodzaak weg is, weet je het weer.
Een typisch kenmerk van een blackout, die ook aangeeft, dat blackouts stress-gerelateerd zijn.

Maar goed, nu verbond ik Batman met David Copperfield met een beeld, zodat ik een volgende keer wel van de verkeerde associatie naar de goede kan komen. Ik vertelde mezelf dat er een logisch verband is tussen deze twee. (Allebei dragen ze een zwarte cape). Alcoholisten hebben bij een black-out de neiging tot confabulaties, ik denk dat dit werkt als de parelvorming bij oesters. Je verdoezeld er de scherpe randjes van een echte fout mee. Dat heeft als nadeel, dat je minder snel zult leren van je fout.
Met een bewuste confabulatie neem je dit nadeel weg, doordat je de verklaring zoekt in een op een manier waarop je (waarschijnlijk) wat zult hebben.

Overigens volgde ik mijn eigen advies niet (goed genoeg) op, want ik raakte zo in de war, dat ik twee kaarten op een plek stopte, zonder het te merken. De eerste kaart was ik daardoor kwijt en ik kwam aan het eind een kaart te kort, waardoor ik ook extra zenuwen had bij het reproduceren.
In totaal leverde het me twee fout op, maar -en daar ben ik best trots op- niet op de plek waar ik de blackout had. Ik denk dat het hele blackout-proces me in totaal 5 minuten kostte.
Ik heb tijdelijk de stopwatch uitgezet om de stress te reduceren. Daarna ben ik weer verder gegaan met de oefening. Die luxe heb je natuurlijk niet in een wedstrijd/overhorings-situatie.